Podpis na dokumencie to nie tylko Twoja zgoda na treść oświadczenia, ale również odpowiedzialność za konsekwencje. Poręczenie wekslowe może okazać się najbardziej kosztownym podpisem w życiu, więc warto skonsultować się przed podjęciem tego kroku z prawnikiem.
Najczęściej zadawane pytania>>>
Poręczenie wekslowe to nie to samo co poręczenie uregulowane w Kodeksie cywilnym
Poręczenie wekslowe (tzw. awal) polega na przyjęciu na siebie solidarnej odpowiedzialności za dług osoby podpisanej na wekslu. Awalista odpowiada więc tak samo, jak osoba, za którą poręczył. Awal służy zabezpieczeniu długu wekslowego i nie zabezpiecza wierzytelności ze stosunku podstawowego.
Zobowiązanie awalisty ma charakter samoistny i niezależny od odpowiedzialności wekslowej wystawcy. Poręczyciel wekslowy ponosi więc odpowiedzialność wekslową nawet gdyby osoba, za którą poręczył, nie miała zdolności wekslowej.
Odpowiedzialność awalisty tylko formalnie opiera się na zobowiązaniu tego za kogo poręczył i pod tym względem odbiega od odpowiedzialności ponoszonej na podstawie regulacji prawa cywilnego. Prócz formalnej nieważności weksla nie jest ona uzależniona od tego, czy z materialnego punktu widzenia istniało ważne zobowiązanie wekslowe dłużnika głównego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku – V Wydział Cywilny z dnia 28 czerwca 2016 r., sygn. akt V ACa 960/15).
Poręczenie umieszcza się na wekslu, ale można je również zamieścić na tzw. „przedłużku”, czyli dokumencie trwale połączonym z wekslem, stosowanym gdy na wekslu brak miejsca, i oznacza zwrotem „poręczam” lub innym równoznacznym, pod którym podpisuje się poręczyciel. Poręczenie nie może być skutecznie złożone na dokumencie odrębnym.
W praktyce sądy dopuszczają aby zamiast słowa „poręczam” użyć innego określenia, w dowolnej formie gramatycznej, dostatecznie jasno wskazującej na udzielenie poręczenia. Może to być np. słowo: „poręczyciele”, zamieszczone na odwrocie weksla, pod którym poręczyciele złożą swoje podpisy.
Jak orzekł Sąd Najwyższy, poręczyciel wekslowy może uchylić się od skutków prawnych udzielonego poręczenia, jeśli działanie remitenta (ten, na którego rzecz ma być płatny weksel) nosi cechy podstępu.
W orzecznictwie poruszany jest skomplikowany temat, czy poręczyciel wekslowy może jednocześnie korzystać ze szczególnej ochrony, która wiąże się z posiadaniem statusu konsumenta. Sąd Najwyższy uznał, że poręczyciele wekslowi, poręczający za zobowiązanie przedsiębiorcy niezwiązane bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową są konsumentami w rozumieniu art. 221 Kodeksu cywilnego.
Czy można ograniczyć odpowiedzialność poręczyciela wekslowego?
Tak, ale aby ograniczenie to było skuteczne wobec wierzyciela z weksla, musi wynikać nie tylko z deklaracji wekslowej lub porozumienia między wierzycielem a poręczycielem, ale przede wszystkim z treści samego weksla.